Κάθε χρόνο ,στις 29 Αυγούστου, στη χάρη του Αη- Γιαννιού του Προδρόμου ,κάτω από τους δρυς, στην αυλή του ξωκλησιού ,οι πιστοί περιμένουν να γευτούν τα νηστίσιμα φαγητά του αγίου.Το ξωκλήσι , ένας απλόςς αλλά ευλαβικός ναϊσκος που χτίστηκε το 1838, είναι σκαρφαλωμένο πάνω από το χωριό Νεοχωράκι – Δυτ. Φθιώτιδας, 20 λεπτά με το αυτοκίνητο.
Την παραμονή της γιορτής οι πιστοί που έχουν αναλάβει την ετοιμασία των φαγητών ψωνίζουν τα απαραίτητα υλικά και το μεσημέρι ανεβαίνουν στο "σπίτι" του αγίου για την περοετοιμασία του γεύματος και τo στολισμό της εκκλησίας.Το πατροπαράδοτο διατροφικό τυπικό περιλαμβάνει φασολάδα και ρύζι, με σάλτσα από μπόλικα κρεμμύδια και φρέσκια ντομάτα....
Καθώς ανεβαίνουμε το αυτοκίνητο αγκομαχεί στον κακατράχαλο δρόμο αλλά οι κατάφυτες, από δρυς και κέδρους, πλαγιές, μας αποζημιώνουν με το παραπάνω.Μόλις φτάνουμε ανοίγουμε την εκκλησία και προσκηνούμε την παλιά, σαρακοφαγωμένη εικόνα του αγίου. Μετά τον ευλαβικο χαιρετισμό και την έκδηλη ικανοποίηση της νοσταλγίας που προκάλεσε η ολόχρονη απουσία από το άγιο αυτό μέρος , οι πιστοί αποσύρονται στην αποθηκούλα για να οργανώσουν το μαγείρεμα. Η πρώτη τους δουλειά είναι να φρεσκάρουν τα καζάνια και τα άλλα μαγειρικά σκευη. Στο χώρο που έμεινε κλειστός για ένα ολόκληρο χρόνο βρήκαν καταφύγιο διάφορα ζουζούνια που δολοφονούνται ,χωρίς σημάδια οίκτου ,με μια φυσικότητα σοκαριστική!Αφού πλυθούν τα καζάνια και οι κουτάλες, καθαρίζονται και τρίβονται τα κρεμμύδια. Και τι παράξενο...τα ματια άκλαφτα....λες κι έγινε μια συνήθεια στο πέρασμα των χρόνων.... Μόλις τα είκοσι κιλά κρεμμυδια είναι έτοιμα, καθαρίζουν και πλένουν τα φασόλια που μπαίνουν σε δυο καζάνια μαζί με το κρεμμύδι, τα καρότα και το σέλινο. Από την ώρα που θα βράσουν χρειάζονται 2 ώρες να χυλώσουν σε σιγανή φωτιά. Μοσχομυρίζει ο τόπος! Η μυρωδιά του φαγητού και του καθαρού αέρα παντρεύονται- τελετουργία ολόκληρη- συνοδευόμενη με σχόλια για τη ζωή του αγίου και τον παλιο καλό καιρό που στηνόταν ολόκληρο πανηγύρι...Κι όλη αυτή η νοσταλγία για το παρελθόν δίνει τη θέση της στην αγωνία για το μέλλον... “ θα βρεθούν άραγε κάποιοι να συνεχίσουν το έθιμο;”...Στη συνέχεια βράζουν το ρύζι και δένουν τη σάλτσα. Καταγράφουν στο μυαλό τους τα πράγματα που θα χρειαστούν την επόμενη γιορτινή μέρα και μοιράζουν τις δουλειές.
Έφτασε πια τέσσερις το απόγευμα και το καφεδάκι είναι απαραίτητο για την τόνωση μας. Η ευωδιά του σκορπίζεται στον αέρα και διώχνει τον κάματο από τα μέλη ,γαληνεύει το μυαλό και τα μάτια ταξιδεύουν ανάμεσα στις φυλλωσιες πέρα, μακριά στα κεραμοσκέπαστα σπίτια της Μερκάδας.Ο ναός, λιτός με ελάχιστες καινούριες εικόνες και καμιά δεκαριά παλιές με τα σημάδια του χρόνου- κι αυτό το σαράκι δε σεβάστηκε τους άγιους τούτους και σημάδεψε τα πρόσωπα και τα ιμάτια τους!Η εικόνα του αγίου στολίζεται ευλαβικά με φρέσκα λουλούδια και τα καντήλια καθαρίζονται και γεμίζουν ελαιόλαδο, μπαίνουν τα φυτιλάκια έτοιμα να λάμψουν στην αυριανή λειτουργία! Στρώνονται τα τραπεζομάντηλα και καθαρίζονται από τα παλιωμένα κεριά οι κηροστάτες.
Τα κεριά, το λιβάνι ,το κουτί για τα κέρματα βρίσκουν τη θέση τους. Η εικόνα μένει έξω από την εκκλησία έτοιμη να δεχτεί τις προσευχές και τις ευχαριστίες των πιστών.
Το ηλιοβασίλεμα συμπληρώνει τη μαγεία αυτής της προετοιμασίας. Η φασολάδα είναι έτοιμη να κατέβει από τη φωτιά οι μάγειρες δοκιμάζουν ξανά και ξανά. Θέλουν να είναι εύγευστο το φαϊ του αγίου τους. να ΄ναι ευχαριστημένος κι αυτός και όσοι έρθουν να τον τιμήσουν αύριο.
Ομως αν και το ρολόι δείχνει 10 00μ.μ. δε θα αφήσουν τον άγιο μόνο του από τώρα. Ετοιμάζουν ένα λιτό και πρόχειρο δείπνο: κρασί και στεγνό φαγητό - “δεν είναι ώρα να λερώνουμε πιρούνια και κουτάλια ...τα χρειαζόμαστε αύριο... και το νερό για τη λάτρα κοντεύει να τελειώσει” τονιζει η κυρία Μέλπω.Σιγά -σιγα μυαλό και κορμί χαλαρώνουν “όλα πήγαν καλά” και πιάνουν το τραγούδι -ήσυχο, μελωδικό - δώρο στον άγιο και στο φεγγάρι που ταξιδεύει στον ουρανό.Νύχτωσε για τα καλά, ώρα για την επιστροφή. Δεν έμειναν και πολλές ώρες ύπνου... “στις 5 τα χαράματα πρέπει να ξεκινήσουμε για τη μεγάλη μέρα”.Η νύχτα κυλάει μαγευτική στο Νεοχωράκι. Τα βλέφαρά μας κλείνουν με το νανούρισμα του Σπερχειού και τους ήχους που έρχονται από τις φυλλωσιές των δέντρων.
Η μέρα ανοίγοντας τα μάτια της μάς βρίσκει έξω από την εκκλησία ντυμένους γιορτινά. Ο ιερέας άρχίζει το τελετουργικό. Οι πιστοί ανεβαίνουν το βουνό , μπαίνουν στο χώρο της εκκλησίας και αφού κρεμάσουν τις σακούλες με τα φαγητοδοχεία στα δέντρα ανάβουν το κερί τους στον άγιο και παρακολουθούν τη θεία λειτουργία . Καθώς ο ιερέας ευλογεί τους άρτους, οι υπεύθυνοι του σερβιρίσματος πηγαίνουν στις θέσεις τους. Οι πιστοί με το “αμήν” του παππούλη, παίρνουν στα χέρια τους τα δοχεία και περιμένουν στην ουρά για να τα γεμίσουν με το φαϊ του Προδρόμου. Οι περισσότεροι κλείνουν ερμητικά τα δοχεία, ευχαριστούν τον άγιο και φεύγουν για τα σπίτια τους. Θα φάνε με άνεση και ίσως με περισσότερη ποικιλία.Οι ελάχιστοι που μένουν για να τηρήσουν εξ' ολοκλήρου το έθιμο, στρώνουν τα τραπέζια στον προαύλιο χώρο και συμπληρώνουν τη φασολάδα με καυτερή πιπεριά, κρασί και ελιές. Η πιο συγκινητική στιγμή είναι εκείνη που ξεκινά το τραγούδι με το στόμα και την ανεπαισθητη συνοδεία του κλαρίνου .Ο άγιος ευφραίνεται γεύσεις και ακούσματα. Οι πιστοί του ξέρουν ακόμη να τον συντροφεύουν με ευγνωμοσύνη και αγάπη.
Το γεύμα, αυτή η θαυμαστή τελετουργία ,έφτασε στο τέλος της. Οι πιστοί χαιρετούν τον αγιο και τους διοργανωτες και κατηφόριζουν ευχαριστημένοι.Μερικοί μένουν πίσω για να πλύνουν τα καζάνια. Φορούν τα προχειρα ρούχα, δουλεύουν και ταυτόχρονα κάνουν τον απολογισμό της μέρας."'Ολοι έμειναν ευχαριστημένοι, σερβίραμε πολύ γρήγορα!" λέει ικανοποιημένος ο κύριος Δημήτρης ."Περισσότεροι είμαστε φέτος ,ήρθαν και ξένοι από άλλα χωριά ..." συμπληρώνει με περηφάνια ο κύριος Τάσσος.
Τα καζάνια μπαίνουν στα ράφια "του χρονου πάλι με το καλό" μονολογεί η κυρία Ρίτα.Ασπαζόμαστε την εικόνα του ευλαβικά και σιωπηρά ,γεμάτοι ευγνωμοσύνη. Αγκαλιαζόμαστε μεταξύ μας και ευχαριστούμε ο ένας τον άλλο . Η συγκίνηση κάνει τα μάτια μας να γεμίζουν δάκρυα και μεις δεν τα εμποδίζουμε να τρέξουν και να στεγνώσουν πάνω στα μάγουλά μας.
Τραγουδώντας "ήρθε ο καιρός να φύγουμε..." επιβιβαζόμαστε στα αυτοκίνητα για το γυρισμό, αφήνοντας πίσω μας ένα κομμάτι της ψυχής μας προσφορά στην αυθεντική φιλοξενία του αγίου, που μας φίλεψε το βρισκούμενο...
εκπαιδευτικός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου